De Museale Hoek

Aan de zuidoostkant van Limmen bevindt zich de ‘Museale hoek’, die bestaat uit: het Schoolcomplex, de Protestantse Kerk met kerkhof, Ons Huis en Hortus Bulborum. Schoolcomplex Sinds de reformatie (na 1573) stond hier al een gemeentelijk openbaar lager schooltje met schoolmeesterswoning. Dat schooltje was van oorsprong klein, van hout en met riet gedekt. De oudst bekende schoolmeester is Heijndrick Jacobsz, 1600. In 1862 is er een stenen school gebouwd in twee fasen: een zuidelijk gedeelte en in 1884 een identiek noordelijk gedeelte, samen vier lokalen. In 1908 werden beide gedeeltes met een dwarsverbinding uitgebreid tot vijf lokalen. Beide delen zijn gebouwd in de traditionele bouwstijl en gemetseld van hardgrauwe steen in kruisverband. Het dak is flauw hellend, gedekt met blauwe holle pannen. Ook de woning aan de zuidkant is in 1862 vernieuwd. Het opgetrokken huis heeft aan de zuidzijde een stenen topgevel met overstekende daklijst. Het schilddak is gedekt met blauwe holle pannen. Boven de stolpraamkozijnen zijn hanenkammen gemaakt. In het bovenlicht boven de deur bevindt zich een gietijzeren levensboom. Het onderwijs stond onder het gezag van de gereformeerde gemeente alhier. De onderwijzer moest, net als het dorpsbestuur, van gereformeerde huize zijn. Hij moest, naast het onderwijzen, allerlei functies verrichten voor de kerk als voorlezer, voorzanger, koster, klokkenluider, klokopwinder en doodgraver. Het oostelijke gedeelte van de schoolmeesterswoning van 1862 werd ingericht als raadkamer voor de gemeente. Na het vertrek van de gemeente in 1892 werd dit bij het woongedeelte van de hoofdonderwijzer getrokken. In 1924 vestigde zich hier bovenmeester Pieter Boschman, die veel voor agrarisch Limmen heeft betekend. Hij was bekend om zijn land- en tuinbouwcursussen in de avonduren. Hij was oprichter van het bloembollenmuseum (1932) en de bollentuin ‘Hortus Bulborum’ (1928, officieel 1935). Na zijn vertrek naar Uitgeest in 1935 is het nog bewoond door enkele Limmer families. Hij vertrok in 1936 naar Uitgeest. Na bewoning door een aantal Limmer families, werd de oostelijke ruimte in 2005 bestemd als huisvesting voor de ‘Stichting Oud Limmen’. Bloembollenmuseum Eén ruimte in het schooltje werd na 1937 gebruikt als opslag van goederen voor het bloembollenmuseum. Ook werd er een consultatiebureau voor zuigelingen in gevestigd en er werd een douche- en badinrichting met kleedkamers in gemaakt. In 1973 werd het zuidelijke deel brandweerkazerne en in 1981 diende het andere deel als oefenruimte voor de “Harmonie Excelsior” en de “Drumband Excelsior”. Sinds 2013 is in de oude brandweerkazerne het Bloembollenmuseum gevestigd. Het kerkje De oudste vermelding over een kerk in Limmen stamt uit 740 toen een ‘houten kerkje’ werd vernieuwd. In 1108 verrees een Romaans zaalkerkje van tufsteen op deze plek, terwijl rond 1200 er een bakstenen toren tegenaan werd gezet. Het is het vroegste voorbeeld van een bakstenen toren in Noord-Holland. In 1573, tijdens de 80-jarige oorlog met de Spanjaarden, werd de kerk vernield en kwam in handen van de gereformeerden. De ±45 meter lange kerk werd naar 22½ meter teruggebracht. Tijdens de Engels-Russische, Frans-Bataafse oorlog werd het gebouw flink beschadigd en daarna in vijf jaar weer opgeknapt. In die tijd (1798) werd de gemeente Limmen officieel eigenaar van de kerktoren en was er als zodanig verantwoordelijk voor. In 1965 werd het kerkje Rijksmonument. Het kerkhof De kerktuin en het kerkhof rond de kerk behoorden altijd tot het bezit van de kerk; eerst de rooms-katholieke en daarna de protestantse. In 1870 werd in een contract vastgelegd om 400 m² van de kerktuin te bestemmen tot ‘Algemene begraafplaats’. Sinds 1970 is het hele kerkhof van de burgerlijke gemeente. Een opmerkelijke vondst was het in 1953 ten noorden van de kerk opgegraven tufstenen graf met zandstenen deksel uit de 11e/12e eeuw. Een bijzondere begraving is de in maart 1945 door de oorlog overleden mevrouw J. Haanstra-Visser en haar zoontje Jouke. Ten noorden daarvan ligt een dubbel militair oorlogsgraf van een Engelsman en een Canadees met een propellerblad van hun Mosquito, die op 8 september 1944 ’s avonds boven de Limmerpolder werd neergeschoten. Ons Huis Naast de kerk staat het protestantse onderkomen Ons Huis. Vroeger was het een herberg, genaamd St. Cornelis, die in 1818 de Eendragt werd genoemd. In 1834 werden hier raadsvergaderingen van de gemeente Limmen gehouden. In 1850 sloot de gemeente, samen met het polderbestuur, een huurcontract met de toenmalige herbergier om de gelagkamer als Raadkamer te gebruiken. De zgn. ‘Heren-raadkamer’ werd in 1851 als zodanig ingericht. In 1884 werd de Eendragt door de Diaconie gekocht. De huurder, Pieter Vennik, richtte de oude Raadkamer in als kruidenierswinkeltje en er werd een gedeelte bestemd voor kerkenraadsvergaderingen. In 1988 werd het gebouw Ons Huis gesloopt en opnieuw opgetrokken in dezelfde stijl.